TĐKT - Mặc dù 6 tháng đầu năm, dịch Covid-19 bùng phát trở lại đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và người dân nhưng nhờ sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, sự nỗ lực của toàn hệ thống chính trị, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã kiên trì, quyết liệt chỉ đạo, thực hiện mục tiêu “kép” vừa phòng, chống dịch bệnh, vừa phục hồi phát triển kinh tế - xã hội, với nhiều giải pháp đột phá, sáng tạo, kịp thời, tích cực. Trong thành công ấy, có đóng góp quan trọng của ngành Tài chính.
Đạt nhiều kết quả hơn mong đợi
6 tháng đầu năm, Bộ Tài chính chủ động trong điều hành thu, chi ngân sách Nhà nước (NSNN). Thu NSNN đạt 58,2% dự toán, tăng 16,3% so với cùng kỳ năm 2020. Chi NSNN đáp ứng kịp thời nhiệm vụ chi phát sinh theo tiến độ thực hiện và dự toán được giao của các đơn vị sử dụng ngân sách; cân đối NSNN đảm bảo; nợ công được kiểm soát, giữ được kỷ cương kỷ luật tài chính.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc phát biểu tại Hội nghị trực tuyến sơ kết ngành Tài chính 6 tháng đầu năm 2021
Công tác xây dựng thể chế, hoàn thiện chính sách, pháp luật cũng được Bộ Tài chính thực hiện chủ động và đạt kết quả tích cực. Bộ đã tham mưu cho các cấp có thẩm quyền hoặc trực tiếp ban hành 16 Nghị định, 50 Thông tư, 6 Quyết định về các lĩnh vực.
Đặc biệt, cuối tháng 6, đầu tháng 7/2021, Bộ Tài chính đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành Nghị định 60/2021/NĐ-CP ngày 21/6/2021 về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập và Nghị định số 67/2021/NĐ-CP ngày 15/7/2021 thay thế Nghị định số 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ quy định việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công. Đây là 2 Nghị định quan trọng, làm tiền đề cho việc đổi mới quản lý tài chính ngân sách trong thời gian tới.
Bộ Tài chính cũng đã kịp thời đề xuất ban hành chính sách tài khóa chủ động, tích cực tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân ứng phó với đại dịch Covid-19. Đã có trên 52 nghìn doanh nghiệp, hộ và cá nhân kinh doanh được gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất, với tổng số tiền được gia hạn gần 28 nghìn tỷ đồng, qua đó giúp doanh nghiệp, người dân giảm bớt khó khăn, tiếp tục duy trì các hoạt động sản xuất - kinh doanh.
Chủ động bố trí nguồn kinh phí NSNN và huy động đóng góp tự nguyện của doanh nghiệp và người dân cho các công tác phòng, chống dịch Covid-19; tích cực, khẩn trương hướng dẫn, hỗ trợ Bộ Y tế, các cơ quan, địa phương về các trình tự, thủ tục trong mua sắm sinh phẩm y tế phòng, chống dịch. Đặc biệt, kịp thời hoàn thiện thủ tục cho ra đời Quỹ Vắc-xin phòng, chống dịch Covid-19 trong thời gian ngắn. Đến nay, tổng nguồn lực dành cho công tác phòng, chống dịch khoảng 25 nghìn tỷ đồng, trong đó từ ngân sách trung ương (NSTW) khoảng 14,5 nghìn tỷ đồng, huy động của Quỹ Vắc-xin trên 8 nghìn tỷ đồng, một số địa phương chủ động bố trí nguồn ngân sách địa phương và huy động đóng góp 2 nghìn tỷ đồng. Cuối tháng 6, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định sử dụng gần 7,7 nghìn tỷ đồng để mua và sử dụng vắc-xin phòng Covid-19 từ các nguồn nêu trên.
Bộ đã tăng cường quản lý nhà nước để phát triển đồng bộ thị trường tài chính; điều hành giá cả, thị trường phù hợp với tình hình thực tế, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất - kinh doanh, kiểm soát lạm phát...
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng đã chủ động đề xuất thực hiện tiết kiệm chi thường xuyên, năm 2021 để có thêm nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch, tăng chi đầu tư phát triển và giảm bội chi NSNN năm 2021.
Sự chủ động đó của ngành Tài chính đã góp phần tạo niềm tin của nhân dân, của doanh nghiệp vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và sự điều hành của Chính phủ.
Nhiều giải pháp hiệu quả
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, trong bối cảnh tình hình kinh tế - xã hội khó khăn, dịch bệnh diễn biến phức tạp, nhờ có sự chỉ đạo sát sao, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các ngành, các cấp với quyết tâm cao ngay từ đầu năm, ngành Tài chính đã quyết tâm, nỗ lực phấn đấu, tập trung thực hiện đầy đủ, đồng bộ các giải pháp tài chính - NSNN đã đề ra; điều hành thu, chi ngân sách chủ động, linh hoạt, kịp thời ứng phó với dịch bệnh, ổn định đời sống xã hội; kiểm soát chặt chẽ bội chi NSNN và nợ công trong phạm vi Quốc hội cho phép. Kết quả thu NSNN 6 tháng tích cực, chi NSNN quản lý chặt chẽ, tiết kiệm, tăng nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19. Giá cả, thị trường được kiểm soát. Các thị trường tài chính tiếp tục phát triển. Tăng cường kỷ cương, kỷ luật tài chính, góp phần quan trọng thực hiện “nhiệm vụ kép” - vừa phòng, chống dịch, vừa phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo đời sống nhân dân; duy trì đà tăng trưởng kinh tế và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế.
Để đạt được kết quả cao trong 6 tháng cuối năm, ngành Tài chính sẽ tập trung 6 nhiệm vụ trọng tâm:
Thứ nhất, tiếp tục nghiên cứu các giải pháp tài khóa, kể cả các giải pháp về thuế, phí để trình cấp có thẩm quyền quyết định, tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh. Phối hợp hiệu quả giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, kịp thời tham mưu, tăng cường phân tích, dự báo; rà soát kỹ, cập nhật các kịch bản tăng trưởng và các giải pháp chỉ đạo, điều hành trên các lĩnh vực thuộc phạm vi chức năng được giao; kịp thời đề xuất cấp có thẩm quyền các nhiệm vụ, giải pháp giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, nhất là những ngành, lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19. Đồng thời, phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Ngân hàng Nhà nước và các địa phương triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, bảo đảm an sinh xã hội và trật tự an toàn xã hội, ứng phó với đại dịch.
Rà soát vấn đề thể chế, nhất là những điểm chồng chéo, tạo rào cản cho sản xuất – kinh doanh, huy động và khơi thông mọi nguồn lực để đất nước phát triển bền vững. Bộ Tài chính cần tập trung rà soát, tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh nhất là trong lĩnh vực thuế, hải quan; đề xuất sửa đổi, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật để tháo gỡ vướng mắc cho hoạt động đầu tư; hoàn thiện khung khổ pháp lý cho phát triển kinh tế số, mô hình kinh doanh mới, ứng dụng chuyển đổi số, thương mại điện tử; mở rộng ứng dụng công nghệ thông tin, ứng dụng số hóa trong cung cấp dịch vụ công, xử lý hồ sơ nghiệp vụ, thủ tục hành chính trên môi trường mạng. Định kỳ đối thoại với doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế.
Thứ hai, chỉ đạo cơ quan thuế, hải quan tăng cường công tác quản lý thu, nắm chắc nguồn thu; chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương và tổ chức thực hiện có hiệu quả các giải pháp về thuế, phí hỗ trợ cho doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh; quản lý thu phù hợp với từng lĩnh vực, địa bàn, đối tượng thu. Phấn đấu tăng thu tối thiểu 3 - 5% so dự toán Quốc hội giao.
Thứ ba, điều hành chi NSNN trong phạm vi dự toán được giao. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân công, phân nhiệm đi đôi với tăng cường phối hợp, giám sát, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện; linh hoạt, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nhất là về thể chế, thủ tục hành chính, giải phóng mặt bằng để đẩy mạnh việc giải ngân thực hiện dự án đúng tiến độ và đảm bảo chất lượng công trình… phấn đấu đạt mục tiêu giải ngân vốn đầu tư theo Nghị quyết số 63/NQ-CP của Chính phủ.
Thứ tư, tiếp tục theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường nhất là các mặt hàng quan trọng thiết yếu, nguyên nhiên phụ liệu đầu vào đã tăng giá mạnh trong các tháng đầu năm, để kịp thời đề xuất các giải pháp cân đối cung - cầu, bình ổn giá cả thị trường. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện pháp luật về giá để kịp thời phát hiện, xử lý những trường hợp sai phạm.
Tăng cường quản lý, giám sát chứng khoán, có giải pháp dự báo và kiểm soát tốt dòng tiền nóng, đảm bảo phát triển ổn định thị trường, khắc phục tình trạng nghẽn lệnh do lỗi kỹ thuật.
Thứ năm, siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính, ngân sách trong thực thi công vụ; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và công khai, minh bạch trong thu, chi NSNN, quản lý, sử dụng tài sản công, đất đai, tài nguyên...; thực hiện các kết luận của các cơ quan thanh tra, kiểm toán; chuyển đổi cơ chế kiểm tra, giám sát từ tiền kiểm sang hậu kiểm, gắn với trách nhiệm giải trình và minh bạch hóa các chế tài xử lý có đủ mức độ răn đe; kiên quyết xử lý nghiêm, kịp thời các trường hợp vi phạm.
Thứ sáu, tiếp tục đẩy mạnh sắp xếp tổ chức bộ máy, đổi mới cơ chế tài chính, đơn vị sự nghiệp công, giá dịch vụ theo tinh thần Nghị quyết 39 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; tạo cơ sở để thực hiện mục tiêu về cải cách tiền lương, bảo hiểm xã hội theo Nghị quyết 27-NQ/TW ngày 21/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp; Nghị quyết 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội. Đẩy mạnh cơ cấu lại doanh nghiệp Nhà nước, cổ phần hóa thoái vốn theo tiến độ, đảm bảo dự toán thu cho cả giai đoạn 2021 - 2025.
Thứ bảy, quan tâm chú trọng công tác xây dựng dự toán NSNN năm 2022 trên cơ sở các chỉ tiêu, số liệu kinh tế xã hội, nguyên tắc điều chỉnh phân bổ dự toán ngân sách thường xuyên, tỷ lệ điều tiết, bổ sung cân đối ngân sách phù hợp cho các địa phương, đảm bảo vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương và tính chủ động của ngân sách địa phương. Tăng cường phối hợp với các bộ, cơ quan, nhất là Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nâng cao hiệu quả chính sách tài khóa – tiền tệ, thực hiện phân bổ hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư công của các dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả cho các dự án có nhu cầu vốn để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công theo mục tiêu đề ra.
Nhiệm vụ của ngành Tài chính 6 tháng cuối năm 2021 rất nặng nề, đặc biệt trong điều kiện còn nhiều khó khăn, thách thức do dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quyết tâm cao và truyền thống đoàn kết của cả hệ thống chính trị nói chung, của ngành Tài chính nói riêng, Bộ Tài chính sẽ hoàn thành cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ tài chính - NSNN cả năm 2021 đã đề ra, góp phần thực hiện thành công Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021, tạo tiền đề tích cực cho công tác xây dựng dự toán NSNN năm 2022, kế hoạch tài chính - NSNN 3 năm 2022 - 2024 và kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2021 - 2025.
Hồng Thiết
