Ứng dụng công nghệ số - đánh thức giá trị tài liệu lưu trữ

BTĐKT - Chiều 15/8, tại Hà Nội, Trung tâm Lưu trữ quốc gia I (Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước) tổ chức lễ công bố Triển lãm trực tuyến “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” và ra mắt cuốn sách “Phủ Toàn quyền Đông Dương xưa và Phủ Chủ tịch ngày nay”. Đây là hoạt động có ý nghĩa quan trọng trong chuỗi sự kiện hướng tới kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025). Phát biểu tại sự kiện, bà Trần Thị Mai Hương, Giám đốc Trung tâm Lưu trữ quốc gia I chia sẻ: 80 năm trước, mùa thu năm 1945 đã mở ra trang sử vàng bất tử của dân tộc. Tiếng nói thiêng liêng về quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc vang lên từ quảng trường Ba Đình lịch sử, khẳng định trước toàn thế giới rằng: Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Các đại biểu bấm nút khai mạc triển lãm trực tuyến “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” Kể từ thời khắc ấy, 80 năm hòa bình đã được vun đắp bằng trí tuệ, mồ hôi, nước mắt và cả máu xương của nhiều thế hệ. Chiến tranh đã lùi xa, nhưng ký ức về những năm tháng hào hùng ấy vẫn còn hiện diện qua từng trang sử liệu, từng bức ảnh, từng dòng chữ - những “báu vật” mà ngành lưu trữ ngày đêm gìn giữ, bảo tồn. Triển lãm trực tuyến “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” được giới thiệu tới công chúng với hình thức hiện đại, sử dụng công nghệ 3D kết hợp không gian thực tế ảo. Điều này giúp người xem có thể tiếp cận kho tư liệu lịch sử mọi lúc, mọi nơi, qua máy tính hoặc thiết bị di động. Triển lãm gồm ba phần: Đêm đen; Việt Nam – một dân tộc kiên cường; 80 năm vang mãi khúc ca khải hoàn. Thông qua hình ảnh, tài liệu và hiện vật quý, triển lãm tái hiện quá trình đấu tranh bền bỉ của dân tộc Việt Nam trong gần một thế kỷ dưới ách thực dân, đồng thời khắc họa hành trình xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong suốt 80 năm độc lập. Đặc biệt, nhiều tài liệu lần đầu tiên được công bố rộng rãi, mang đến cho người xem trải nghiệm mới mẻ, hấp dẫn. Theo bà Trần Thị Mai Hương, mỗi văn bản, mỗi bức ảnh trong kho lưu trữ không chỉ đơn thuần là thông tin, mà còn là hơi thở của lịch sử, là chứng nhân khẳng định chủ quyền quốc gia. Ứng dụng công nghệ số chính là cách để biến các tài liệu lưu trữ từ dạng vật lý khép kín thành nguồn tri thức mở, lan tỏa sâu rộng, khiến lịch sử trở nên sống động, gần gũi trong đời sống hôm nay. Một số hình ảnh được giới thiệu tại triển lãm trực tuyến “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” Cùng với triển lãm, cuốn sách “Phủ Toàn quyền Đông Dương xưa và Phủ Chủ tịch ngày nay” cũng được ra mắt, cung cấp nhiều thông tin xác thực về lịch sử đất nước và con người Việt Nam, giúp độc giả hiểu rõ hơn về quá trình thay đổi, kế thừa và phát triển của các công trình gắn liền với vận mệnh dân tộc. Đánh giá cao nỗ lực của Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Cao Huy khẳng định: Việc tổ chức triển lãm trực tuyến và xuất bản sách có ý nghĩa lịch sử, văn hóa sâu sắc; vừa bảo tồn giá trị truyền thống, vừa ứng dụng công nghệ số để phù hợp với xu thế thời đại. Đây là bước đi đúng đắn trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, đồng thời góp phần thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Thứ trưởng mong muốn Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước tiếp tục đổi mới, sáng tạo mạnh mẽ hơn nữa, nhằm khai thác, phát huy tối đa giá trị của kho tài liệu lưu trữ quốc gia. Những sản phẩm như triển lãm trực tuyến hay các công trình nghiên cứu, xuất bản cần được lan tỏa rộng rãi, trở thành nguồn tư liệu quý không chỉ cho công chúng trong nước mà còn giới thiệu với bạn bè quốc tế. Mai Thảo

“Dưới cờ vinh quang” - giai điệu tự hào dưới lá cờ Tổ quốc

BTĐKT - Tối 9/8/2025, chương trình chính luận nghệ thuật “Dưới cờ vinh quang” đã diễn ra trang trọng tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội), kết nối trực tiếp với hai điểm cầu tại Quảng trường Ngọ Môn (TP Huế) và Công viên Sáng tạo Thủ Thiêm (TP Hồ Chí Minh), thu hút hơn 10.000 đại biểu, cán bộ, chiến sĩ và nhân dân tham dự và theo dõi. Chương trình đặc biệt do Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tổ chức, hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công (1945 - 2025) và Quốc khánh 2/9. Lần đầu tiên, một chương trình chính luận nghệ thuật được dàn dựng đồng thời tại ba điểm cầu đại diện cho ba miền Bắc - Trung - Nam. Không chỉ là sự kết nối công nghệ, chương trình còn là sự hòa quyện của tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước và niềm tin vào tương lai của dân tộc Việt Nam. Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương tới dự chương trình tại đầu cầu Hà Nội Dự chương trình tại các điểm cầu có sự hiện diện của Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương; Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú (tại Hà Nội); Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính (tại Huế); Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn (tại TP Hồ Chí Minh); cùng lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện các ban, bộ, ngành trung ương và địa phương, lực lượng vũ trang, cựu chiến binh và đông đảo nhân dân. Đặc biệt, chương trình có sự tham gia của 1.000 cán bộ, chiến sĩ sẽ thực hiện nhiệm vụ diễu binh, diễu hành trong lễ kỷ niệm sắp tới. Chương trình “Dưới cờ vinh quang” mang đậm màu sắc sử thi, sử dụng ngôn ngữ nghệ thuật kết hợp giữa truyền thống và hiện đại: Hát múa, hoạt cảnh, phóng sự, hiệu ứng visual LED, trình chiếu hologram, thực tế ảo (AR), âm thanh - ánh sáng, giao hưởng, rock, rap và múa đương đại. Hơn 10.000 đại biểu, cán bộ, chiến sĩ và nhân dân tham dự trực tiếp Nhiều ca khúc kinh điển như “Việt Nam gấm hoa”, “Dấu chân phía trước”, “Lá cờ Đảng”, “Tự nguyện”, “Nam bộ kháng chiến”… đã được làm mới, trình diễn hiện đại, mang đến trải nghiệm đầy xúc cảm cho khán giả. Các tiết mục không chỉ tôn vinh tinh thần chiến đấu anh dũng, sự hy sinh thầm lặng của các thế hệ Bộ đội Cụ Hồ, mà còn khơi dậy lý tưởng, khát vọng cống hiến ở thế hệ trẻ hôm nay. Hoạt cảnh Đảng mãi mãi trong trái tim người lính, còn sống là còn chiến đấu, hi sinh vì Đảng trường tồn Một trong những điểm nhấn đặc biệt gây xúc động sâu sắc là hình ảnh trực tiếp phiên đổi gác của đội tiêu binh danh dự tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong không gian không lời nhạc, không lời bình, chỉ còn lại tiếng bước chân dứt khoát của những người lính, khán giả được chứng kiến khoảnh khắc thiêng liêng - sự tôn kính tuyệt đối đối với vị Cha già của dân tộc. Ngay sau đó, ca khúc “Chúng con canh giấc ngủ cho Người” được cất lên ngay trước cửa Lăng Bác, tạo nên một khoảnh khắc lắng đọng và thiêng liêng hiếm thấy. Giữa hàng ngàn người dân tại điểm cầu Hà Nội, khán giả Nguyễn Thị Hoài - một người con Thủ đô - không giấu nổi xúc động sau khi theo dõi chương trình: “Chương trình quá xúc động. Từng hình ảnh, từng ca khúc như đưa tôi sống trong không khí của một thời kỳ hào hùng mà cha ông ta đã trải qua. Tôi như thấy lại những bước chân hành quân, những hi sinh lặng thầm và niềm tin sắt son với Tổ quốc. Được đứng giữa Quảng trường Ba Đình hôm nay, lắng nghe, cảm nhận từng giai điệu vang vọng lịch sử, tôi thấy tự hào và biết ơn vô hạn”. Mai Thảo  

Thắp sáng tinh thần đạo hiếu và hồn thiêng dân tộc

BTĐKT - Chiều 3/6, tại Hà Nội, Ban Thông tin Truyền thông Trung ương - Giáo hội Phật giáo Việt Nam phối hợp cùng Công ty TNHH Đầu tư thương mại Đa Phương Tiện tổ chức họp báo Chương trình Vu lan - Đạo hiếu và dân tộc năm 2025. Đây là hoạt động thiết thực hướng tới kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ, 80 năm ngày Cách mạng tháng Tám thành công, 80 năm Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam. Qua đó, góp phần phát huy truyền thống đạo hiếu của dân tộc; khơi dậy và phát huy đạo lý "uống nước nhớ nguồn", tri ân các bậc tiền bối, các anh hùng liệt sĩ, ngợi ca tinh thần bảo vệ chủ quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm của dân tộc trong hiện tại và muôn đời sau. Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự, Trưởng ban Ban Thông tin Truyền thông Trung ương - Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng Ban Tổ chức chương trình chia sẻ tại họp báo Phát biểu tại họp báo, Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự, Trưởng ban Ban Thông tin Truyền thông Trung ương - Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng Ban Tổ chức chương trình cho biết: Vu lan không chỉ là một lễ nghi tôn giáo mà là lời nhắc nhở mỗi chúng ta quay về cội nguồn yêu thương, về nghĩa nặng ân sâu không gì sánh nổi của các bậc sinh thành. Đồng thời cũng là dịp để khơi dậy lòng biết ơn Tổ quốc, ơn đồng bào, ơn những người đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Bác Hồ từng dạy: “Trung với nước, hiếu với dân”. Nếu hiếu với cha mẹ là cội rễ của đạo làm con, thì hiếu với dân chính là trách nhiệm của mỗi người đối với cộng đồng, xã hội. Trong chương trình Vu lan - Đạo hiếu và dân tộc năm 2025, Ban Tổ chức khởi xướng chuỗi hoạt động thiện nguyện - văn hóa - tâm linh trải dài từ tháng 6 đến tháng 9 năm 2025. Mở đầu là hành trình tri ân tại nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn - Quảng Trị vào tháng 7/2025. Tại đây, Ban Tổ chức sẽ dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ, kết hợp cùng hoạt động thăm hỏi, trao quà tri ân các gia đình có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Trong hành trình "Ươm mầm yêu thương" diễn ra vào tháng 8/2025, Ban Tổ chức sẽ phối hợp với chính quyền địa phương trao tặng sách vở, đồ dùng học tập, học bổng đầu năm học mới cho các em nhỏ vùng cao. Đặc biệt, nhân dịp này, Ban Tổ chức sẽ tổ chức cuộc thi viết và vẽ tranh online "Thắp đạo hiếu - Sáng hồn dân tộc" từ ngày 3/6 - 31/7/2025 dành cho mọi đối tượng từ 10 tuổi trở lên. Với hình thức viết và vẽ tranh, cuộc thi khuyến khích người dự thi thể hiện tình cảm hiếu thảo một cách sáng tạo và chân thật. Những bài dự thi xuất sắc sẽ được chọn để trưng bày và biểu dương trong đêm Giao lưu nghệ thuật Vu lan. Đồng thời, các tác phẩm tiêu biểu cũng sẽ được tổng hợp, tuyển chọn và in thành sách như một dấu ấn đẹp về lòng hiếu thảo và tinh thần yêu nước của tuổi trẻ Việt Nam hôm nay. Khép lại chuỗi hoạt động xuyên suốt mùa vu lan là đêm giao lưu nghệ thuật đặc biệt mang tên "Đạo hiếu và hồn thiêng Tổ quốc" dự kiến diễn ra tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô - Hà Nội ngày 30/8/2025. Đêm giao lưu sẽ có sự hiện diện và chia sẻ đầy xúc động của chư tôn đức tăng, ni về "Dấu ấn tu sĩ Phật giáo Việt Nam trong sự nghiệp kháng chiến cứu quốc" qua các thời kỳ. Phương Thanh  

Gốm sứ kể chuyện lịch sử dân tộc

BTĐKT – Không chỉ là chất liệu truyền thống, gốm sứ tại Triển lãm “Đất nước trọn niềm vui” đã trở thành “người kể chuyện” - kể bằng men, bằng lửa và bằng trái tim của những nghệ nhân làng gốm Bát Tràng cùng những người yêu văn hóa Việt. Những tác phẩm như “Con Rồng cháu Tiên”, “Anh hùng Lĩnh Nam - Hai Bà Trưng khởi nghĩa”, hay bức tranh gốm Panorama rộng 16m² tái hiện đại thắng mùa xuân năm 1975... là những minh chứng sống động cho tinh thần dân tộc bất diệt. Triển lãm mang chủ đề “Đất nước trọn niềm vui” vừa chính thức khai mạc chiều 21/4 tại sân vận động Mỹ Đình, giới thiệu đến công chúng hơn chục tác phẩm gốm sứ nghệ thuật đặc sắc, phản ánh dòng chảy 4.000 năm lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. Nghi thức cắt băng khai mạc triển lãm gốm sứ “Đất nước trọn niềm vui” Đại tá Phạm Văn Tú, Giám đốc Truyền hình Quốc phòng Việt Nam, Tổng đạo diễn chương trình nghệ thuật chính luận quốc gia “Hẹn ước Bắc Nam”, chia sẻ: Triển lãm là một hoạt động nghệ thuật đặc biệt ý nghĩa, nằm trong khuôn khổ chương trình “Hẹn ước Bắc Nam”, hướng tới kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025). Đây không chỉ là một sự kiện nghệ thuật mà còn là hành trình trở về cội nguồn – nơi tinh thần dân tộc, lòng yêu nước và niềm tự hào lịch sử được thể hiện qua từng thớ gốm, từng đường nét tinh xảo của các nghệ nhân Bát Tràng, cái nôi của tinh hoa gốm Việt. Ông Vũ Đình Mạnh, Chủ tịch Tập đoàn InnoGroup, Trưởng ban Ban Tổ chức triển lãm chia sẻ thêm: Các nghệ nhân làng Bát Tràng như các ông: Phạm Minh Quang, Phạm Văn Hợi, Nguyễn Văn Phước, Nguyễn Huy Hoàng, Nguyễn Văn Hưng... đã dành nhiều tháng bên lò nung để “thổi hồn” dân tộc vào từng tác phẩm. Những đêm trắng, những lần chỉnh lò, nung đi nung lại... tất cả đều nhằm tạo nên những sản phẩm hoàn hảo, kể lại những câu chuyện lịch sử bằng gốm, chất liệu truyền thống nhưng chưa bao giờ cũ. Trong không gian văn hóa lịch sử ấy, nhiều tác phẩm tiêu biểu đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người thưởng lãm. Có thể kể đến: “Con Rồng cháu Tiên”: Tái hiện truyền thuyết nguồn gốc dân tộc Việt với kỹ thuật điêu khắc và ám họa thủ công kết hợp men cổ quý hiếm của Bát Tràng. Tác phẩm hoàn thành sau 200 giờ chế tác và 72 giờ nung, là sự hòa quyện giữa truyền thuyết, thi ca và nghệ thuật dân gian. Tác phẩm “Quốc tổ Hùng Vương” gợi nhắc công lao dựng nước của các vua Hùng, biểu tượng của lòng biết ơn và đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Tác phẩm “Anh hùng Lĩnh Nam – Hai Bà Trưng khởi nghĩa” khắc họa hào khí bất khuất của hai nữ anh hùng đầu tiên trong lịch sử dân tộc, tượng trưng cho khí phách quật cường của người phụ nữ Việt Nam. Đặc biệt, bức tranh Panorama gốm sứ (16m²): Tái hiện hành trình lịch sử đưa đến đại thắng mùa xuân năm 1975, gồm năm phần chính: “Điện Biên Phủ trên không”, chiến dịch thành cổ Quảng Trị, chiến thắng Buôn Ma Thuột, giải phóng Huế – Đà Nẵng và cuộc hội ngộ lịch sử tại Sài Gòn. Anh Nguyễn Đức Thuận (Hà Nội), một người thưởng lãm xúc động chia sẻ: “Khi đứng trước những tác phẩm này, tôi cảm nhận được sự rung động của trái tim. Đây không chỉ là nghệ thuật mà còn là dòng chảy lịch sử oai hùng của dân tộc. Tôi mong rằng những tác phẩm này sẽ được số hóa và thuyết minh, để lan tỏa rộng rãi đến giới trẻ, giúp họ tiếp cận lịch sử một cách sâu sắc và đầy tự hào.” Triển lãm diễn ra trong hai ngày 21 – 22/4, với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc như thưởng trà, ngắm gốm, giao lưu nghệ thuật... Đây không chỉ là dịp để chiêm ngưỡng những tuyệt tác gốm sứ, mà còn là cơ hội để mỗi người Việt ôn lại truyền thống, tưởng nhớ, tri ân các thế hệ cha anh đã ngã xuống vì nền hòa bình, thống nhất và tương lai tươi sáng của đất nước. Triển lãm là minh chứng sống động cho sức sống bền bỉ của nghệ thuật truyền thống. Khi nghệ thuật kết hợp với lịch sử và lòng yêu nước, nó có thể chạm tới trái tim của hàng triệu con người – một dấu ấn văn hóa đặc biệt trong hành trình kỷ niệm 50 năm ngày đất nước trọn niềm vui. Một số hình ảnh tác phẩm gốm đặc sắc trưng bày tại triển lãm: Mai Thảo