Tri ân và tôn vinh thế hệ nhà giáo “cầm phấn – cầm súng”

BTĐKT - Hướng tới kỷ niệm 95 năm ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (18/11/1930 – 18/11/2025) và 43 năm ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 – 20/11/2025), sáng 14/11, Tổ chức “Trái tim người lính” phối hợp với Bảo tàng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, CLB “Mãi mãi tuổi 20”, Diễn đàn “Cuộc chiến tranh bảo vệ Biên giới phía Bắc” và gia đình tác giả Nguyễn Thùy tổ chức sự kiện đặc biệt: Trao tặng Bộ sưu tập di ảnh chân dung “Đại đoàn kết”, “Vinh quang Nhà giáo Việt Nam” và giới thiệu tác phẩm “Ghi vội trên mâm pháo”. Trong dòng chảy cách mạng Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân luôn là nhân tố quyết định mọi thắng lợi. Những nhân sĩ, trí thức lớn như Huỳnh Thúc Kháng, Nguyễn Văn Tố, Hồ Đắc Di, Trần Huy Liệu, Đặng Thai Mai, Phạm Ngọc Thạch, Tạ Quang Bửu, Trần Đại Nghĩa, Phan Anh… đã rời bỏ cuộc sống đủ đầy để đứng vào hàng ngũ cách mạng, tin yêu và đi theo Chủ tịch Hồ Chí Minh. Họ là những tấm gương lớn về trí tuệ, nhân cách, cống hiến, góp phần củng cố khối đại đoàn kết – yếu tố then chốt để dân tộc vượt qua chiến tranh, xây dựng hòa bình và tiến bộ xã hội. Trao tặng Bộ sưu tập di ảnh chân dung “Đại đoàn kết”, “Vinh quang Nhà giáo Việt Nam” Không chỉ có trí thức, trong kháng chiến, đã có hàng vạn nhà giáo không chỉ cầm bút, cầm sách vở giảng bài cho học sinh, mà còn trực tiếp cầm súng chiến đầu với kẻ thù. Họ trở thành những chiến sĩ kiên cường. Tính riêng trong kháng chiến chống Mỹ, có tới 2.752 cán bộ, giáo viên miền Bắc lên đường vào chiến trường, 621 người đã hy sinh. Tại Nghĩa trang liệt sĩ Tân Biên (Tây Ninh), Khu tưởng niệm các nhà giáo liệt sĩ ghi danh 621 thầy cô từ hai miền Nam – Bắc đã ngã xuống vì độc lập dân tộc. Những tấm gương như cô giáo – biệt động Lê Thị Bạch Cát; thầy Ca Lê Hiến – người chiến sĩ tạo nên “dáng đứng Việt Nam”; thầy giáo Trần Thế Lộc; cô giáo Dương Lệ Chi hy sinh khi che chắn cho học sinh… mãi mãi là biểu tượng bất tử của lòng dũng cảm và sự hy sinh quên mình. Nhằm tri ân những đóng góp của đội ngũ trí thức, trong đó có những tấm gương nhà giáo sáng ngời phẩm chất đạo đức tốt đẹp, nhóm họa sĩ trẻ của Tổ chức “Trái tim người lính” đã phục dựng bằng công nghệ hiện đại Bộ sưu tập di ảnh chân dung “Đại đoàn kết” và “Vinh quang Nhà giáo Việt Nam”. Bộ sưu tập bao gồm 8 chân dung các lãnh đạo đầu tiên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (Nguyễn Lương Bằng, Tôn Đức Thắng, Hoàng Quốc Việt, Huỳnh Tấn Phát, Nguyễn Hữu Thọ, Trịnh Đình Thảo và Lê Quang Đạo) cùng 20 chân dung nhân sĩ, trí thức, nhà giáo tiêu biểu. Đây là hoạt động có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc, góp phần lan tỏa giá trị lịch sử, giáo dục truyền thống yêu nước, khơi dậy lòng tự hào và tinh thần cống hiến trong các thế hệ hôm nay. Bìa cuốn sách “Ghi vội trên mâm pháo” của thương binh – nhà giáo Nguyễn Thùy Tại sự kiện, công chúng cũng được giới thiệu cuốn sách “Ghi vội trên mâm pháo” của thương binh – nhà giáo Nguyễn Thùy, một trong những chứng nhân đặc biệt của thế hệ bộ đội cao xạ pháo chống chiến tranh phá hoại.  Sinh năm 1944 tại Bắc Ninh, năm 1963, ông xung phong nhập ngũ, chiến đấu bảo vệ vùng trời Tây Bắc và Thượng Lào. Trở về từ chiến trường với thương tích nặng, ông mang theo hai cuốn nhật ký ố vàng, thấm mồ hôi, máu và nước mắt của đồng đội – những trang viết chân thực về hơn 1.000 ngày đêm chiến đấu. Ngày 31/10/1967, trong trận đánh ác liệt tại Mường Ngà, bom bi Mỹ nổ ngay trên đầu, khiến ông bị thương nặng, tưởng như đã hy sinh. Khi đồng đội chuẩn bị mai táng, mọi người mới phát hiện ông còn thoi thóp thở – một điều kỳ diệu giữa khói lửa chiến tranh. Sau khi ra quân vì thương tật, Nguyễn Thùy trở thành sinh viên rồi cán bộ Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, là “thủ lĩnh thanh niên Bách Khoa” trong nhiều phong trào xây dựng Thủ đô. Cuốn “Ghi vội trên mâm pháo”, dày 270 trang, vừa được Nhà xuất bản Hội Nhà văn cấp phép, không chỉ là nhật ký chiến trường mà còn là di sản quý giá của một thời hoa lửa; là lời nhắc nhở thế hệ hôm nay về giá trị của hòa bình, lòng dũng cảm và tinh thần cống hiến. Mai Thảo

“Đâu có giặc là ta cứ đi” - Bản hùng ca từ chiến trường

BTĐKT - Ngày 15/10, tại Hà Nội, cuốn hồi ký “Đâu có giặc là ta cứ đi” của Anh hùng Liệt sĩ Lê Văn Dỵ vừa được tái bản, tiếp tục khắc họa sinh động hình ảnh người lính Cụ Hồ qua các chiến dịch lịch sử, đặc biệt là chiến dịch Điện Biên Phủ. Tác giả Lê Văn Dỵ (1926 - 1970), quê tại xã Mê Linh (Hà Nội), là một trong 33 chiến sĩ lập công xuất sắc tại mặt trận Điện Biên Phủ năm 1954. Ông được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vào năm 2008, gần 40 năm sau ngày hy sinh. Cuốn hồi ký “Đâu có giặc là ta cứ đi” của Anh hùng Liệt sĩ Lê Văn Dỵ Trong 24 năm quân ngũ, ông từng chiến đấu tại nhiều đơn vị chủ lực như Trung đoàn Vĩnh Phúc, Trung đoàn 72 Bắc Kạn, Trung đoàn 174 Cao - Bắc - Lạng, Trung đoàn 176... và tham gia hàng trăm trận đánh lớn nhỏ ở cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, ông làm nhiệm vụ quốc tế tại Lào với cương vị Tiểu đoàn trưởng, Tiểu đoàn 4 - Lữ đoàn 316. Năm 1964, khi đơn vị được rút về hậu phương để tái cơ cấu thành Sư đoàn, ông bắt đầu viết hồi ký nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam. Dù không qua đào tạo chuyên ngành, bằng trí nhớ sắc sảo và kinh nghiệm thực chiến, ông đã ghi lại chân thực và xúc động những ký ức chiến đấu, sinh hoạt đời lính, và tinh thần đoàn kết Việt - Lào. Ông viết đến ngày 17/3/1965 thì hoàn tất phần kháng chiến chống Pháp. Tuy nhiên, khi bắt đầu viết phần tiếp theo, ông nhận lệnh lên đường sang Lào lần nữa, mang theo trọng trách Phó Ban Tác chiến Sư đoàn 316. Bản thảo còn dang dở được gửi lại hậu cứ Mộc Châu. Ngày 13/3/1970, ông hy sinh trên chiến trường Lào, trong chiến dịch Cánh đồng Chum - Xiêng Khoảng, để lại bản thảo hồi ký mang tên “Đường tôi đi” như một di vật. Đầu những năm 2000, ông Lê Văn Hòa - con trai cả của liệt sĩ - đã sao chép bản thảo gửi đến các đồng đội cũ. Một bản đến tay Thiếu tướng Lê Mã Lương, khi đó là Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam. Nhờ đó, bản thảo được gìn giữ, bảo tồn và chuẩn bị xuất bản. Năm 2008, cuốn hồi ký lần đầu ra mắt với tên “Đâu có giặc là ta cứ đi”, nhưng chưa ghi rõ tên tác giả. Đến năm 2014, nhân 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, tác phẩm được tái bản với tên tác giả là Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Liệt sĩ Lê Văn Dỵ đứng chung với Ban Liên lạc Cựu chiến binh Sư đoàn 316. Năm 2024, đánh dấu 70 năm chiến thắng Điện Biên, cuốn hồi ký tiếp tục được chỉnh lý, mở rộng lên 324 trang và lần đầu tiên, tác giả duy nhất đứng tên là Lê Văn Dỵ. Cũng trong dịp này, tỉnh Điện Biên đã đặt tên ông cho một tuyến phố, như một lời tri ân. Câu nói của liệt sĩ Lê Văn Dỵ: “Đâu có giặc là ta cứ đi” không chỉ trở thành tựa đề cuốn hồi ký, mà còn là cảm hứng để nhạc sĩ Đỗ Nhuận sáng tác ca khúc bất hủ “Hành quân xa”. Từ chiến trường ác liệt, câu nói ấy trở thành khẩu hiệu, thành giai điệu đi cùng năm tháng trong lòng quân dân cả nước. Tác phẩm cũng là lời tri ân với hậu phương - bà Hoàng Thị Hừu (1940 - 2020), vợ của liệt sĩ Lê Văn Dỵ. Quê ở Nho Quan (Ninh Bình), bà kết hôn với ông năm 1955. Khi chồng hy sinh năm 1970, bà mới 30 tuổi, một mình ở vậy nuôi 5 người con khôn lớn, không đi bước nữa. Hai người con của bà từng tham gia quân đội, trong đó một người là thương binh trong chiến tranh biên giới Tây Nam. Con trai cả là ông Lê Văn Hòa - từng công tác trong lực lượng công an và Ban Nội chính Trung ương, giữ hàm Vụ trưởng. Sự hy sinh thầm lặng của bà là hình ảnh tiêu biểu cho hàng ngàn người vợ, người mẹ Việt Nam trong chiến tranh - bình dị, kiên cường và xứng đáng được tôn vinh. Mai Thảo

Phát động Cuộc thi toàn quốc “Cùng Đức Việt & O'Food thắp sáng những Ngôi sao buổi sớm” lần thứ XI

BTĐKT - Ngày 12/9, tại Trường THCS Nguyễn Công Trứ, phường Ba Đình, Hà Nội đã diễn ra Lễ phát động Cuộc thi toàn quốc “Cùng Đức Việt & O'Food thắp sáng những Ngôi sao buổi sớm” lần thứ XI. Ban Tổ chức phát động cuộc thi Trong suốt 10 năm qua, cuộc thi đã trở thành sân chơi nghệ thuật uy tín và giàu ý nghĩa, thu hút hàng trăm trường tiểu học, trung học cơ sở và hàng triệu học sinh trên khắp cả nước tham gia. Không chỉ là nơi nuôi dưỡng đam mê ca hát, múa, biểu diễn, cuộc thi còn góp phần phát hiện, ươm mầm và chắp cánh cho những tài năng nghệ thuật trẻ - những “ngôi sao nhỏ" tỏa sáng trong tương lai. Những tiết mục biểu diễn sôi động của các em học sinh Trường THCS Nguyễn Công Trứ Ngay tại lễ phát động, các em học sinh Trường THCS Nguyễn Công Trứ đã mang đến những tiết mục biểu diễn sôi động, công phu, nhận được sự cổ vũ nồng nhiệt của thầy cô, phụ huynh và bạn bè. Những phần thi xuất sắc đã được trao huy chương vàng, bạc, đồng cùng giấy khen và quà tặng từ Ban Tổ chức, tạo nên bầu không khí tươi vui, rộn ràng đầu năm học mới. Để mở rộng cơ hội tham gia cho học sinh trên khắp cả nước, cuộc thi năm nay tiếp tục được tổ chức trực tiếp tại nhiều địa phương (Hà Nội, Phú Thọ, Bắc Ninh, Hải Phòng, Quảng Ninh, TP Hồ Chí Minh...) và trực tuyến qua hình thức gửi video clip về Ban Tổ chức. Những tiết mục nổi bật sẽ được lựa chọn tham dự Chung kết toàn quốc tại Hà Nội vào tháng 12/2025. Ban Tổ chức sẽ hỗ trợ chi phí ăn ở, đi lại cho các thí sinh ở xa khi về Hà Nội tham dự vòng chung kết. Tại đây, các đội và cá nhân xuất sắc sẽ có cơ hội nhận nhiều giải thưởng giá trị: 1 giải Xuất sắc toàn quốc 80 triệu đồng; 2 giải Nhất mỗi giải 20 triệu đồng; 2 giải Bình chọn khán giả (Fanpage & YouTube) mỗi giải 20 triệu đồng; cùng nhiều phần thưởng hấp dẫn khác cho tập thể và cá nhân. Phương Thanh

Báo Nhân Dân tiếp nhận bản quyền ca khúc “Như có Bác trong ngày đại thắng”

BTĐKT - Ngày 29/8 tại Hà Nội, nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 (1945-2025), Báo Nhân Dân trang trọng tổ chức Lễ tiếp nhận bản thảo và bản quyền ca khúc “Như có Bác trong ngày đại thắng” do nhạc sĩ Phạm Tuyên và gia đình trao tặng. Tổng Biên tập Báo Nhân Dân Lê Quốc Minh nhận cuốn sổ ghi các bài hát của nhạc sĩ Phạm Tuyên từ gia đình nhạc sĩ Đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt, nhằm tôn vinh những đóng góp to lớn của nhạc sĩ Phạm Tuyên - một gương mặt tiêu biểu của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam với gần 700 tác phẩm. “Như có Bác trong ngày đại thắng” được viết trong đêm 28/4/1975, khi nhạc sĩ Phạm Tuyên xúc động nghe tin quân giải phóng tiến vào Sài Gòn. Chỉ sau hai giờ, bản nhạc hoàn thành và ngay hôm sau được thu âm, phát sóng trong bản tin đặc biệt của Đài Tiếng nói Việt Nam trưa 30/4/1975. Với giai điệu hào hùng và câu hát “Việt Nam - Hồ Chí Minh!”, ca khúc nhanh chóng trở thành biểu tượng của tinh thần đại đoàn kết, khát vọng độc lập, niềm tự hào dân tộc, gắn bó với nhiều thế hệ người Việt. Với mong muốn lan tỏa giá trị tinh thần ấy, nhạc sĩ Phạm Tuyên và gia đình đã trao tặng toàn bộ quyền quản lý và sử dụng ca khúc cho Báo Nhân Dân. Việc tiếp nhận không chỉ mang tính pháp lý, mà còn là cam kết gìn giữ và phát huy giá trị: Ca khúc sẽ tiếp tục vang lên đúng nơi, đúng lúc, đúng cách; tôn trọng nguyên bản và bối cảnh lịch sử; đồng thời mở ra những cách thức giới thiệu mới mẻ để gần gũi hơn với thế hệ trẻ. Nếu năm 1975, Báo Nhân Dân là tờ báo đầu tiên in trọn ca khúc ngay sau ngày đại thắng, thì hôm nay, tác phẩm trở về như tìm lại “ngôi nhà chung” của ký ức một thời. Từ đây, giai điệu bất hủ ấy sẽ tiếp tục sống bền bỉ, trong lớp học âm nhạc, trên sân khấu nghệ thuật, qua các chiến dịch truyền thông hay những dịp kỷ niệm trọng đại của dân tộc. Mỗi khi lời ca ấy vang lên, chúng ta lại đứng gần nhau hơn, để nhớ về Bác, nhớ về ngày đại thắng và tin vào những điều tốt đẹp mà chúng ta tiếp tục làm cùng nhau. Cùng dịp này, Báo Nhân Dân ra mắt số báo đặc biệt 2/9, phụ san chuyên đề và tổ chức Triển lãm tương tác kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám, Quốc khánh 2/9 tại trụ sở 71 Hàng Trống (Hà Nội). Số báo đặc biệt 2/9 được kết cấu thành 5 phần theo trục lịch sử – hiện tại – tương lai, phản ánh chặng đường 80 năm dựng nước và giữ nước, khẳng định giá trị bất diệt của Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, đồng thời khơi dậy khát vọng phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Phụ san chuyên đề 2/9 gồm hai phần: Phần thứ nhất tái hiện hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình và đăng toàn văn bản Tuyên ngôn bất hủ; phần thứ hai giới thiệu 80 sự kiện nổi bật trong 80 năm qua trên nhiều lĩnh vực, thể hiện bằng tranh vẽ tay của họa sĩ Kim Duẩn kết hợp chính luận và nghệ thuật thị giác. Triển lãm tương tác (29/8 - 3/9/2025) mang đến trải nghiệm đa giác quan: “Con đường Độc lập” với tư liệu, mô hình 3D và công nghệ VR360; “Kỳ đài Độc lập” tái hiện không khí ngày 2/9/1945; “Viết thư cho Tổ quốc” – nơi khách tham quan gửi gắm tình yêu nước và khát vọng phát triển; cụm trưng bày “80 năm rạng rỡ non sông” cùng không gian check-in AR với bản đồ Việt Nam 3D. Đặc biệt, Báo Nhân Dân còn giới thiệu sản phẩm truyền thông độc đáo: Tattoo “ngôi sao yêu nước”. Khi quét hình xăm bằng ứng dụng Spotify, người xem sẽ được nghe Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình năm 1945. Phụ san 2/9 và tattoo sẽ được tặng miễn phí tại khu triển lãm 71 Hàng Trống và Triển lãm thành tựu đất nước ở Đông Anh, TP Hà Nội từ ngày 29/8 đến 3/9. Mai Thảo