TĐKT - Với vai trò là đầu mối giúp việc cho Cơ quan thường trực của Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại, trong 6 tháng đầu năm 2021, Tổng cục Hải quan đã đôn đốc, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành thực hiện Kế hoạch tổng thể triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại.

Cán bộ hải quan làm thủ tục cho khách hàng

Kết quả, về triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Tổng cục Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành tích cực triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, theo đó đã có 19 thủ tục hành chính (TTHC) mới được triển khai với 319.272 hồ sơ được xử lý của 3.886 doanh nghiệp tham gia. Lũy kế đến ngày 15/6/2021, có 226 thủ tục hành chính của 13 bộ, ngành được chính thức triển khai trên Cơ chế một cửa quốc gia, với xấp xỉ 3,89 triệu hồ sơ của 47,7 nghìn doanh nghiệp tham gia.

Triển khai chính thức Hệ thống Một cửa quốc gia đối với tàu bay nhập cảnh và Hệ thống quản lý, giám sát tự động hàng hóa nhập khẩu đường hàng không tại cảng hàng không quốc tế Nội Bài theo Quyết định số 1475/QĐ-BTC ngày 28/9/2020 của Bộ Tài chính và triển khai mở rộng tại cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất từ 01/4/2021.

Tiếp đó, xây dựng Đề án tổng thể về xây dựng và phát triển Hệ thống công nghệ thông tin phục vụ triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN theo định hướng xử lý tập trung, hiện đang xây dựng giải pháp và định hướng chính của Đề án. Báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp thu, giải trình ý kiến thành viên Chính phủ đối với Hồ sơ đề nghị xây dựng Nghị định quy định thực hiện kết nối và chia sẻ thông tin trong lĩnh vực xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh người và phương tiện vận tải theo Cơ chế một cửa quốc gia.

Đến tháng 6/2021, Việt Nam đã trao đổi chính thức thông tin chứng nhận xuất xứ mẫu D điện tử với 09 nước ASEANthông qua Cơ chế một cửa ASEAN. Từ 1/1 đến 15/6/2021, số C/O Việt Nam nhận từ các nước ASEAN là 107.152 C/O; số C/O Việt Nam gửi sang các nước là 622.987 C/O. Lũy kế đến ngày 15/6/2021, tổng số C/O Việt Nam nhận từ các nước ASEAN là: 366.458 C/O, tổng số C/O Việt Nam gửi sang các nước là: 939.460 C/O. Hiện đang phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chuẩn bị các điều kiện kỹ thuật để sẵn sàng trao đổi thông tin tờ khai hải quan ASEAN và chứng nhận kiểm dịch thực vật với Indonesia, Thái Lan. Bên cạnh đó, phối hợp chuẩn bị thông điệp thử nghiệm và kiểm tra kết nối. Theo kế hoạch của ASEAN, 2 chứng từ này sẽ được kết nối trao đổi chính thức trong năm 2021.

Ngoài việc triển khai kết nối với các đối tác trong ASEAN, Tổng cục Hải quan tham mưu với Ủy ban chỉ đạo quốc gia triển khai kết nối với đối tác ngoài ASEAN như Liên minh kinh tế Á - Âu, Hàn Quốc, New Zealand: Hoàn thành việc kiểm thử kỹ thuật kết nối và trao đổi thông điệp thử nghiệm tờ khai hải quan xuất khẩu với Liên minh kinh tế Á – Âu; phối hợp với Bộ Công thương tiến hành đàm phán, thống nhất yêu cầu kỹ thuật xây dựng hệ thống  trao đổi chứng nhận xuất xứ với Liên minh kinh tế Á – Âu, trao đổi thông tin C/O điện tử với Hàn Quốc; ký “Thỏa thuận về việc tạo thuận lợi thông quan sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản thông qua việc sử dụng chứng nhận điện tử” với New Zealand.

Việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN đã được Tổng cục Hải quan cùng các bộ, ngành thực hiện theo đúng tinh thần Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 1/1/2021 của Chính phủ nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2021, qua đó đã mang lại nhiều lợi ích cho người dân và doanh nghiệp.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai các TTHC trên Cơ chế một cửa quốc gia, một số TTHC của các bộ, ngành có thay đổi về mặt cơ sở pháp lý, yêu cầu nghiệp vụ dẫn đến phải rà soát, điều chỉnh các hệ thống liên quan như Cổng thông tin một cửa quốc gia, các hệ thống quản lý chuyên ngành gây khó khăn trong việc bố trí nguồn lực để triển khai các TTHC mới theo yêu cầu hệ thống.

Trong tháng 6/2021, Tổng cục Hải quan tiếp tục tập trung nguồn lực triển khai công tác xây dựng bài toán nghiệp vụ về Hệ thống hải quan thông minh; chủ động xử lý các vướng mắc phát sinh và triển khai các biện pháp quản lý đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, cụ thể:

Tiếp tục thực hiện các giải pháp hỗ trợ, tạo thuận lợi tối đa cho các doanh nghiệp, cá nhân trong thực hiện thủ tục hải quan; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) và phương pháp quản lý hải quan hiện đại trong giải quyết TTHC đảm bảo công tác giám sát, kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu, góp phần đẩy lùi và hạn chế tối đa khả năng lây lan của dịch bệnh.

Chỉ đạo các cửa khẩu, sân bay quốc tế triển khai thông quan nhanh hàng hóa, đặc biệt là hàng viện trợ phục vụ công tác phòng, chống dịch và kiên quyết xử lý nghiêm đối với các cán bộ, công chức có hành vị gây khó khăn cho doanh nghiệp. Triển khai thí điểm Cơ chế một cửa quốc gia và giám sát tự động tại sân bay quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất.

Đồng thời, xử lý vướng mắc trong việc sử dụng mã số, mã vạch nước ngoài của hàng hóa xuất khẩu tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp. Hướng dẫn phối hợp giữa các đơn vị trong ngành đảm bảo thông quan hàng hóa tại các khu vực phải thực hiện giãn cách xã hội hoặc cách ly theo quy định phòng, chống dịch. Bố trí địa điểm (có trang bị đầy đủ các điều kiện phòng dịch) để cán bộ, công chức làm việc với doanh nghiệp nếu cần thiết...

Để đạt được kết quả tốt, Bộ cũng đã báo cáo Bộ, trình Chính phủ áp dụng chính sách thuế ưu đãi đối với các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại, quà tặng hàng hóa phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 như Công ty TNHH Văn Lang nhập khẩu 2.000 máy thở, Công ty Hansae Hàn Quốc nhập khẩu 170.600 áo choàng y tế (vải kháng khuẩn) tặng Chính phủ, Bộ Y tế. Từ tháng 1/2021 đến 23/6/2021, số thuế nhập khẩu đã miễn đối với các mặt hàng phục vụ phòng, chống dịch theo Quyết định số 155/QĐ-BTC ngày 7/2/2020 và Quyết định số 436/QĐ-BTC ngày 27/3/2020 của Bộ Tài chính là: 6,317 tỷ đồng.

Xử lý vướng mắc đối với hàng hóa xuất nhập khẩu là nguyên liệu có nguồn gốc thực vật dùng để sản xuất thực phẩm chức năng. Bên cạnh đó, chỉ đạo các Cục Hải quan tỉnh, thành phố trong việc xuất khẩu đá vôi và tăng cường quản lý khoáng sản xuất khẩu.

Cuối năm 2021 và những năm tới, ngành Hải quan tập trung nguồn lực thực hiện chiến lược phát triển mới của Hải quan Việt Nam. Trọng tâm, cốt lõi là thực hiện đề án thiết kế lại tổng thể hệ thống công nghệ thông tin và xây dựng mô hình mới theo hướng cơ quan hải quan thông minh, hiện đại ngang tầm các nước phát triển trên thế giới; tích cực tham mưu cho lãnh đạo Bộ Tài chính triển khai hiệu quả việc thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại theo đúng mục tiêu, chỉ đạo của Chính phủ; sẵn sàng triển khai đề án “Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu” khi được Chính phủ phê duyệt.

Hồng Thiết