TĐKT - Ngành Than Việt Nam đã có lịch sử gần 180 năm, kể từ ngày Vua Minh Mạng ban Chỉ dụ cho phép khai thác than tại Yên Lãng, Yên Thọ, Đông Triều, Quảng Ninh (năm 1840). Cùng với tiến trình của lịch sử, đội ngũ công nhân mỏ được hình thành, tôi luyện và lớn mạnh cùng với lịch sử đất nước.

Được sự giác ngộ cách mạng và dìu dắt của Đảng, ngày 12/11/1936, hơn 3 vạn thợ mỏ vùng than đã tổ chức cuộc tổng bãi công buộc chủ mỏ và chính quyền thực dân Pháp phải nhượng bộ, chấp nhận yêu sách đòi tăng lương, giảm giờ làm, chống đánh đập. Thắng lợi của cuộc tổng bãi công đã để lại bài học to lớn về tập hợp lực lượng, tính kỷ luật trong đấu tranh; về sự đùm bọc tương thân, tương ái của những người thợ và nhân dân vùng mỏ. Cũng từ đây, khẩu hiệu của cuộc tổng bãi công “Kỷ luật và Đồng tâm - Chúng ta nhất định thắng” đã trở thành cương lĩnh hành động, là mệnh lệnh cho đội ngũ công nhân Vùng mỏ trong suốt chặng đường đi theo Đảng, góp sức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong suốt gần một thế kỷ qua.

Ngày 30-3-1959, Bác Hồ thăm Công trường khai thác than mỏ Đèo Nai (TP Cẩm Phả)

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến tỉnh Quảng Ninh, đến công nhân ngành Than - Khoáng sản. Người đã nhiều lần về thăm vùng mỏ, thăm công nhân mỏ. Ngày 15/9/1958, Người đã về thăm Mỏ thiếc Tĩnh Túc (Cao Bằng). Ngày 30/3/1959, Người đã về thăm Mỏ than Đèo Nai. Ngày 15/11/1968, do tình hình sức khỏe không cho phép, Người đã cho mời Đoàn đại biểu công nhân, cán bộ Ngành Than đến gặp mặt tại Phủ Chủ tịch. Sau khi biểu dương, khen ngợi những thành tích mà công nhân, cán bộ ngành Than đã đạt được, phê bình, nhắc nhở những tồn tại, khuyết điểm, Người ân cần căn dặn: “Ngành sản xuất than cũng như quân đội đánh giặc. Toàn thể công nhân, cán bộ phải có nhiệt tình cách mạng và tinh thần yêu nước rất cao, ý chí quyết đánh quyết thắng rất vững, phải đoàn kết, nhất trí, phải có đầy đủ ý thức làm chủ nước nhà; làm chủ xí nghiệp, vượt mọi khó khăn, nhằm vào một mục đích chung là sản xuất thật nhiều than cho Tổ quốc”.

Thực hiện lời dạy của Người, suốt chặng đường hơn 50 năm qua, lớp lớp các thế hệ thợ mỏ đã luôn hăng hái thi đua trong chiến đấu, trong lao động sản xuất với tinh thần “sản xuất than cũng như quân đội đánh giặc”, lập nên những kỳ tích, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn.

Đặc biệt, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, hàng vạn người con công nhân mỏ tham gia binh đoàn Than, cầm súng vào chiến trường để trực tiếp tham gia cuộc kháng chiến giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước. Tại vùng mỏ, những người công nhân trên tầng cao, trong lò sâu hay bên xưởng máy đã hăng hái lao động quên mình cho dòng than tuôn chảy với các phong trào thi đua một người làm việc bằng hai, tất cả vì miền Nam ruột thịt, đóng góp xứng đáng vào công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa ở Miền Bắc, chi viện cho chiến trường miền Nam.

Đất nước được thống nhất, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội với mục tiêu xây dựng đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn. Trong thời kỳ đổi mới, công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, nhất là từ khi thành lập Tổng công ty Than Việt nam (nay là Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam) là thời kỳ phát triển mạnh mẽ nhất của ngành Than - Khoáng sản Việt Nam. Đó là thời kỳ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ khai thác hiện đại để tăng năng xuất lao động, tăng sản lượng khai thác và đặc biệt là tiết kiệm nguồn vàng đen của đất nước.

Ngày nay, với công nghệ khai thác hiện đại như hệ thống cơ giới hóa đồng bộ khai thác than hầm lò, ô tô chở đất đá tải trọng hàng trăm tấn ở các mỏ lộ thiên, hệ thống băng tải vận chuyển than, đất đá thay cho ô tô, các hệ thống khai thác giếng đứng sâu 350 đến 500 mét ... đã khẳng định vị trí vững vàng của ngành Than Việt Nam sẵn sàng đáp ứng đủ nguồn năng lượng cho sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

Nếu như năm 1995 - năm đầu thành lập Tổng công ty Than Việt Nam - sản lượng than khai thác mới đạt trên 7,2 triệu tấn thì đến năm 2018 đã sản xuất và tiêu thụ được trên 40 triệu tấn. Tập đoàn cũng phát triển mạnh mẽ các lĩnh vực công nghiệp khác như khoáng sản, luyện kim, hóa chất mỏ, công nghiệp điện: Năm 2018 đã sản xuất trên 12 ngàn tấn đồng tấm; gần 1,3 triệu tấn Alumin; 70 ngàn tấn thuốc nổ công nghiệp; trên 9,3 tỷ kWh điện; tổng doanh thu toàn Tập đoàn đạt trên 122 ngàn tỷ đồng; nộp ngân sách trên 17 ngàn tỷ đồng; lợi nhuận đạt trên 4.500 tỷ đồng.

Tập đoàn đã bảo toàn và phát triển được vốn Nhà nước, đáp ứng đủ than cho các ngành kinh tế trong nước, bảo đảm việc làm và ổn định đời sống cho gần 100 ngàn công nhân lao động với thu nhập bình quân đạt trên 10,8 triệu đồng/người/tháng.

Bên cạnh đó, Tập đoàn luôn chú trọng đầu tư cải thiện môi trường vùng mỏ, đẩy mạnh đầu tư các dự án, góp phần đảm bảo tăng trưởng giá trị sản xuất công nghiệp và tăng trưởng GRDP của các địa phương, nhất là tỉnh Quảng Ninh, góp phần to lớn vào xây dựng tỉnh Quảng Ninh giảu đẹp như ngày hôm nay.

Những kết quả mà Tập đoàn đạt được trong những năm qua đã khẳng định cán bộ, đảng viên, công nhân viên chức và người lao động Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản đã và đang kế thừa, phát huy giá trị lịch sử, truyền thống đấu tranh cách mạng hào hùng của công nhân mỏ, của các thế hệ cha anh đi trước, đã và đang thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ.

Thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 07/11/2006 của Bộ Chính trị khóa X, Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị khóa XI và Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2017 của Bộ Chính trị khóa XII, triển khai tuyên truyền 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh (1969 - 2019) và kỷ niệm 50 năm ngày mất của Người ( 02/9/1969 - 02/9/2019), các cấp ủy Đảng trong Tập đoàn đã triển khai đồng bộ việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với các phong trào thi đua lao động, sản xuất giành năng suất cao, năng suất kỷ lục.

Từ những phong trào ấy, xuất hiện nhiều tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc: Trong lao động sản xuất có hàng triệu sáng kiến, cải tiến để góp phần tăng năng suất, giảm giá thành, tích cực giúp đỡ đồng nghiệp nâng cao trình độ chuyên môn, tay nghề. Có những tấm gương hy sinh quên mình để cứu hộ, cứu nạn đồng đội.

Hằng năm, cán bộ, công nhân, viên chức, lao động (CNVC-LĐ) Tập đoàn dành hàng trăm tỷ đồng để giúp đỡ 3 huyện nghèo theo Nghị quyết 30a của Chính phủ, thực hiện công tác an sinh xã hội; xây dựng các trường học, trạm xá, công trình hạ tầng giúp đỡ các địa phương nới có đơn vị của TKV; xây dựng “Nhà tình nghĩa”, “Mái ấm công đoàn” giúp đỡ công nhân trong Tập đoàn …

Phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao được duy trì góp phần xây dựng văn hóa doanh nghiệp, “Văn hóa thợ mỏ”, tạo dựng con người mới.

Những tập thể và cá nhân đó đã trở thành những tấm gương sáng trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, có sức lan tỏa để các thế hệ cán bộ, công nhân và người lao động học tập, phấn đấu noi theo.

Với những thành tích xuất sắc trong chiến đấu, lao động sản xuất, đến nay, toàn Tập đoàn đã có 17 tập thể và 19 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động; 13 tập thể và 2 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; trên 700 huân chương các loại cho tập thể và cá nhân và nhiều phần thưởng cao quý khác. Ngành Than đã vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Sao Vàng năm 1996 và danh hiệu Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới năm 2005.

Ý thức sâu sắc về kế tục sự nghiệp vẻ vang của các thế hệ thợ mỏ, tiếp tục thực hiện tốt lời Bác Hồ đã dạy, cán bộ, đảng viên, CNVC-LĐ Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam nguyện mãi mãi nhiệt huyết, xây đắp truyền thống anh hùng của giai cấp công nhân vùng mỏ bất khuất, phát huy sức mạnh “Kỷ luật và Đồng tâm”, tinh thần lao động sáng tạo, biến chủ nghĩa anh hùng cách mạng và truyền thống vẻ vang của ngành Than – Khoáng sản Việt Nam thành nguồn lực để vượt qua mọi khó khăn, thách thức, quyết tâm thực hiện lời dạy của Bác “Đẩy mạnh ngành Than trở thành một ngành gương mẫu cho các ngành kinh tế khác và tỉnh Quảng Ninh trở thành một tỉnh giàu đẹp”.

Hồng Thiết