Không ngừng mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp

BTĐKT - Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15 về một số vấn đề chính sách xã hội giai đoạn 2012 - 2020, BHXH và BHTN đã không ngừng được mở rộng diện bao phủ. Cụ thể, thứ nhất, chính sách ưu đãi, tôn vinh người có công với cách mạng được đặc biệt quan tâm và thực hiện tốt. Đối tượng người có công với cách mạng được mở rộng với chế độ và chính sách ưu đãi phù hợp. Hiện có trên 1,2 triệu người có công và thân nhân đang hưởng chế độ ưu đãi hằng tháng; 98,6% gia đình người có công có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình trên địa bàn. Diện bao phủ Bảo hiểm xã hội và Bảo hiểm thất nghiệp không ngừng được mở rộng Thứ hai, việc bảo đảm an sinh xã hội chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân. Số người hưởng trợ giúp xã hội thường xuyên tăng hằng năm và đạt 3,3 triệu người năm 2022. Trong 3 năm phòng, chống dịch COVID-19, đã hỗ trợ với số tiền trên 120.000 tỷ đồng và trên 200.000 tấn gạo hỗ trợ cho trên 68 triệu lượt người dân, người lao động gặp khó khăn. Nhà nước đóng vai trò chủ đạo, đồng thời huy động, phát huy vai trò quan trọng của doanh nghiệp, các tổ chức xã hội, thị trường và ý chí tự lực, tự cường của người dân. Đã dành nguồn lực khoảng 20% tổng chi ngân sách nhà nước hằng năm cho chính sách xã hội. Thể chế về thị trường lao động từng bước được hoàn thiện; cơ bản bảo đảm cung cầu lao động. Tỉ lệ thất nghiệp ổn định dưới 3%, thất nghiệp thành thị dưới 4%. Thứ ba, công tác giảm nghèo đạt kết quả nổi bật; đời sống của người dân ngày càng được cải thiện. Tỉ lệ hộ nghèo từ gần 60% vào năm 1986 giảm xuống còn dưới 3% vào năm 2022. GDP bình quân đầu người tăng từ 86 USD năm 1986 lên 4.110 USD năm 2022. Việt Nam về đích trước thời hạn theo mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ (MDG) và Phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc; là điểm sáng trong toàn cầu, được nhân dân cả nước và cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá cao. Thứ tư, diện bao phủ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp không ngừng được mở rộng. Năm 2022, tỉ lệ tham gia BHXH đạt 38,08% và bảo hiểm thất nghiệp đạt 31,18% lực lượng lao động trong độ tuổi; tỉ lệ tham gia BHXH tự nguyện ngày càng tăng (đến nay đạt 1,46 triệu người). Thứ năm, người dân tiếp cận ngày càng tốt hơn các dịch vụ xã hội cơ bản. Về giáo dục, trẻ em đi học đúng tuổi cấp tiểu học đạt 99% từ năm 2015, cấp trung học cơ sở đạt trên 95% từ năm 2020. Năm 2022, 92% người dân tham gia BHYT; 90% trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ... Về nhà ở, đến năm 2020, đã hỗ trợ chỗ ở cho 648.000 hộ nghèo nông thôn, 323.000 căn nhà cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn. Đến năm 2021, 90% người dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh. Về tiếp cận thông tin, năm 2016, 100% xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo được phủ sóng phát thanh và truyền hình mặt đất; đến năm 2020, 100% các xã có đài truyền thanh... Đáng chú ý, Nghị quyết số 42-NQ/TW mở rộng phạm vi ra toàn bộ các nhóm chính sách xã hội cho tất cả các đối tượng trên nguyên tắc bảo đảm tính toàn dân, toàn diện, bao gồm các chính sách về ưu đãi người có công với cách mạng; lao động, việc làm, phát triển nguồn nhân lực; đảm bảo an sinh xã hội (trụ cột là bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, trợ giúp xã hội, giảm nghèo); nâng cao phúc lợi xã hội và đảm bảo tiếp cận dịch vụ xã hội (về y tế, giáo dục, nhà ở, văn hóa, nước sạch, vệ sinh môi trường, thông tin); nhóm yếu thế, người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, người có hoàn cảnh khó khăn ở vùng sâu, vùng xa. Về mục tiêu tổng quát đến năm 2030, Nghị quyết số 42-NQ/TW xác định rõ việc xây dựng hệ thống chính sách xã hội theo hướng bền vững, tiến bộ và công bằng; hoàn thiện chính sách an sinh xã hội đa dạng, đa tầng, toàn diện, hiện đại, bao trùm, bền vững; phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiệu quả, hội nhập quốc tế. Nghị quyết đưa ra 37 chỉ tiêu cụ thể đến năm 2030. Xác định tầm nhìn đến năm 2045, hệ thống chính sách xã hội phát triển toàn diện, bền vững, tiến bộ và công bằng, bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội cho nhân dân; nằm trong nhóm quốc gia có chỉ số phát triển con người (HDI) cao trên thế giới. Nghị quyết số 42-NQ/TW đưa ra hệ thống 9 nhóm giải pháp đồng bộ, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực về chính sách xã hội (nâng cao nhận thức, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; chính sách ưu đãi người có công với cách mạng; thị trường lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; hệ thống an sinh xã hội; nâng cao phúc lợi xã hội toàn dân; cung cấp dịch vụ xã hội; hợp tác quốc tế; tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của các cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng). Trong khi đó, Nghị quyết số 15-NQ/TW tập trung vào 3 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu (về chính sách ưu đãi người có công, bảo đảm an sinh xã hội và giải pháp thực hiện). PV

Cần Thơ đẩy mạnh công tác BHYT trong tình hình mới

BTĐKT - Thời gian qua BHXH tỉnh Cần Thơ đã tích cực đẩy mạnh công tác BHYT trong tình hình mới, góp phần chăm lo ổn định cuộc sống, bảo vệ sức khỏe nhân dân; chủ động phối hợp tổ chức tuyên truyền, đối thoại trực tiếp đến đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân về chính sách BHYT. Kết quả, số người tham gia BHYT trên địa bàn thành phố tăng lên theo từng năm đạt và vượt chỉ tiêu giao, cụ thể: Năm 2009 có 488.925 người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ là 41,10% dân số; năm 2015 có 870.307 người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ là 70,03% dân số; tăng 381.382 người, tăng 78,04% so với năm 2009; năm 2023 có 1.157.800 người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ là 92,45 % dân số; tăng 668.875 người, tăng 136% so với năm 2009; Hệ thống thông tin giám định BHYT (giám định điện tử) được liên thông dữ liệu với 100% cơ sở khám chữa bệnh (KCB) trên địa bàn có ký hợp đồng với cơ quan BHXH, tạo thuận lợi cho công tác giám định BHYT chủ động, kịp thời thanh toán và tạm ứng với các cơ sở KCB BHYT; có 119/119 cơ sở KCB triển khai KCB bằng căn cước công dân (CCCD) gắn chip, đạt 100% với tổng số 304.696 lượt tra cứu thông tin thẻ BHYT bằng CCCD gắn chíp phục vụ làm thủ tục KCB BHYT; đã đồng bộ dữ liệu cho 1.083.592/1.157.800 người tham gia BHYT với cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư, đạt tỷ lệ 94,4% số người tham gia BHYT. Trao Bằng khen của Chủ tịch UBND thành phố tặng các tập thể, cá nhân đạt thành tích tiêu biểu tích cực đẩy mạnh công tác BHYT trong tình hình mới Qua 15 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 38, các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội thành phố đã quán triệt sâu sắc các nội dung của Chỉ thị 38 và các văn bản liên quan đến chính sách BHYT, từ đó, đã tạo bước chuyển biến khá rõ nét về nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên, công chức trong triển khai, tổ chức thực hiện chính sách BHYT tại địa phương, cơ quan, đơn vị. Nhiều chế độ chính sách về BHYT đã được sửa đổi, bổ sung theo hướng có lợi cho người dân, thủ tục hồ sơ tham gia và giải quyết chế độ BHYT đã được cắt giảm đáng kể, đã thu hút đông đảo người dân tham gia. Công tác tuyên truyền, phổ biến về ý nghĩa, tầm quan trọng của chính sách BHYT, về quyền lợi và trách nhiệm của người tham gia BHYT được chú trọng thực hiện bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, nhằm phát triển đối tượng tham gia BHYT. Công tác phối hợp giữa BHXH thành phố với các địa phương, sở, ngành có liên quan trong thực hiện chính sách BHYT được chặt chẽ, kịp thời. Công tác quản lý nhà nước về BHYT và quản lý quỹ BHYT được quan tâm thực hiện tốt. Tiếp tục bám sát các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có liên quan đến BHYT và công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, nhất là các nội dung của Chỉ thị số 38, Nghị quyết số 20 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 12 về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới và các văn bản chỉ đạo, kế hoạch, chương trình thực hiện của Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy, nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác BHYT, đảm bảo an sinh xã hội, thực hiện tốt mục tiêu chăm sóc sức khỏe nhân dân trong giai đoạn hiện nay. Chú trọng đổi mới tư duy, nghiên cứu các hình thức tuyên truyền, vận động, phổ biến, đảm bảo thường xuyên, liên tục, thiết thực, hiệu quả, phù hợp với từng nhóm đối tượng cụ thể, nhằm nâng cao hơn nữa nhận thức của các tầng lớp nhân dân về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của chính sách BHYT trong hệ thống an sinh xã hội và quyền lợi của người tham gia. Đồng thời, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, sự phối hợp và tham gia của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là trách nhiệm của UBND các cấp trong thực hiện các chính sách, pháp luật, các mục tiêu, kế hoạch về BHYT. Đẩy mạnh thực hiện kế hoạch và lộ trình thực hiện chính sách BHYT toàn dân theo quy định; tiếp tục đưa chỉ tiêu phát triển BHYT vào nghị quyết của các cấp ủy và chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội hàng năm tại địa phương. Phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, địa phương trong công tác quản lý Nhà nước về BHYT; quản lý chặt chẽ đối tượng tham gia BHYT từ cơ sở; củng cố và tăng cường quản lý quỹ BHYT, bảo đảm thu - chi đúng quy định. Nâng cao chất lượng KCB, nhằm đảm bảo quyền lợi cho người có thẻ BHYT bằng việc tiếp tục củng cố và hoàn thiện hệ thống các cơ sở KCB từ tuyến xã đến tuyến tỉnh, đảm bảo về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ KCB BHYT ban đầu. Đặc biệt, quan tâm đào tạo và đào tạo lại đội ngũ cán bộ y tế, nâng cao trình độ chuyên môn, đáp ứng nhu cầu KCB cho người dân; tăng cường chuyển giao, áp dụng kỹ thuật mới trong KCB, tạo điều kiện cho người dân được tiếp cận với kỹ thuật mới, hiện đại. Với thành quả sau 15 năm thực hiện Chỉ thị số 38, 12 tập thể và 17 cá nhân đã được Chủ tịch UBND thành phố tặng Bằng khen theo Quyết định số 583/QĐ-UBND ngày 19/3/2024. Có thể nói, sau 15 năm thực hiện Chỉ thị số 38, nhận thức của các cấp, các ngành, địa phương và toàn xã hội về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của BHYT được nâng lên; các hoạt động, chương trình, kế hoạch về BHYT được triển khai đồng bộ, quyết liệt, với nhiều nội dung, hình thức tuyên truyền đổi mới, đa dạng, có trọng tâm, trọng điểm; công tác quản lý Nhà nước về BHYT từng bước đi vào ổn định, nền nếp; quyền lợi về BHYT của người tham gia ngày càng mở rộng và được quan tâm nhiều hơn, góp phần chăm sóc sức khỏe nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Gia Linh  

Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tăng nhanh

BTĐKT - Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cho biết: Hiện số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khoảng 1,83 triệu người, tăng 305 lần so với năm 2008 là năm đầu tiên thực hiện chính sách này. Theo Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, thực hiện mục tiêu xuyên suốt phát triển bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo hướng bao phủ toàn dân, những năm qua, số người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp tiếp tục tăng qua các năm và đã tập trung vào nhóm yếu thế. Đặc biệt, tỷ lệ người tham gia bảo hiểm y tế phát triển bền vững, vượt mục tiêu được Đảng và Chính phủ giao. Người tham gia và thụ hưởng các chính sách bảo hiểm xã hội ngày càng tăng Cụ thể, về bảo hiểm xã hội, hiện khoảng 18,26 triệu người tham gia, đạt 39,25% lực lượng lao động trong độ tuổi, trong đó, số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khoảng 1,83 triệu người, đạt 3,92% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng 305 lần so với năm 2008 – năm đầu tiên thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện (tăng từ 6.000 người lên 1,83 triệu người). Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp khoảng 14,7 triệu người, đạt gần 31,6% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng gần 2,5 lần so với năm 2009 – năm đầu tiên thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp (tăng từ 6 triệu người lên 14,7 triệu người). Với bảo hiểm y tế, hiện có khoảng hơn 93,3 triệu người tham gia, đạt 93,35% dân số, tăng 13,1 lần so với năm 2015 (tăng từ 7,1 triệu người lên 93,3 triệu người), tiệm cận mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân. Diện bao phủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp tăng, góp phần mở rộng hiệu quả lưới an sinh xã hội tới mọi người dân, người lao động. Cùng với việc mở rộng đối tượng, quyền lợi của người tham gia, thụ hưởng chính sách ngày càng tăng. Công tác giải quyết, chi trả chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp được thực hiện kịp thời, đúng quy định; đặc biệt chuyển đổi hiệu quả phương thức quản lý từ thủ công sang hiện đại, đảm bảo nguyên tắc đóng - hưởng. Hiện, tổng số người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng hơn 3,3 triệu người. Bên cạnh đó, từ năm 2003 đến 2023, toàn ngành đã phối hợp với các cơ sở y tế bảo đảm quyền lợi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế cho trên 2.542,8 triệu lượt người; cùng tháo gỡ khó khăn, giải quyết tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế, kịp thời thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, tạo điều kiện thuận lợi để các cơ sở khám chữa bệnh phục vụ người bệnh bảo hiểm y tế. Song Linh  

Cần chính sách toàn diện, đồng bộ cho người tham gia bảo hiểm

BTĐKT - Theo số liệu của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, đến cuối năm 2023, cả nước có hơn 18,26 triệu người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), đạt 39,25%, trong đó có hơn 1,83 triệu người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 3,92% lực lượng lao động trong độ tuổi. Mặc dù đã vượt 1,42% mục tiêu đề ra đến năm 2025 tại Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương, nhưng sau 15 năm thực hiện Luật BHXH (Luật số 71/2006/QH11, thực hiện BHXH tự nguyện từ 1/1/2008), số người tham gia BHXH tự nguyện còn rất khiêm tốn đã ảnh hưởng trực tiếp đến an sinh tuổi già của một bộ phận lớn dân cư sau này. Cần chính sách toàn diện, đồng bộ cho người tham gia bảo hiểm Đặc biệt, người lao động làm việc ở khu vực phi chính thức còn lớn, lại chưa nhiều người tham gia BHXH tự nguyện là việc cần phải tháo gỡ. Theo các chuyên gia, một trong những giải pháp có tính chất chiến lược và tổng thể quan trọng nhất là phát triển mạnh nền kinh tế thị trường để phát triển mạnh khu vực chính thức, giảm mạnh khu vực phi chính thức để lao động khu vực này chuyển sang khu vực chính thức và có quan hệ lao động để đảm bảo an sinh xã hội, BHXH cho người lao động. Các chuyên gia cũng cho rằng, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đề xuất bổ sung chế độ thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện cũng là cách để tăng tỷ lệ tham gia BHXH tự nguyện. Tại dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), cơ quan soạn thảo đề xuất thêm chế độ trợ cấp thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện mức 2.000.000 đồng từ ngân sách Nhà nước, bên cạnh chế độ lương hưu, tử tuất. Đánh giá chế độ này rất tốt đối với những người lao động trong độ tuổi sinh sản, nhưng GS.TS Giang Thanh Long, Giảng viên cao cấp, Khoa Kinh tế học, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, cho rằng không nên quy định “cứng” mức hưởng vì có thể dẫn đến nguy cơ có thể phải sửa đổi, điều chỉnh luật. GS.TS Giang Thanh Long đồng thời nhấn mạnh, về lâu dài, vẫn phải nghiên cứu và ban hành các chế độ BHXH ngắn hạn như: Ốm đau, thai sản, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp đối với nhóm người lao động phi chính thức để làm tăng tính hấp dẫn của chính sách và đảm bảo công bằng trong việc đóng góp và hưởng thụ các quyền lợi BHXH. “Qua khảo sát với lao động khu vực phi chính thức cho thấy, ngoài chế độ lâu dài là hưu trí, tử tuất thì người lao động rất mong muốn được hưởng các chế độ sát sườn: Bệnh nghề nghiệp, ốm đau, thai sản… Vì vậy gói BHXH ngắn hạn dần dần phải mở ra”, GS.TS Giang Thanh Long nêu quan điểm. Ngoài ra, để nâng cao tỷ lệ lao động phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện, GS.TS Giang Thanh Long cho rằng, đào tạo kỹ năng, nâng cao tay nghề để người lao động tham gia thị trường lao động bền vững; khuyến khích chủ sử dụng lao động ký kết hợp đồng lao động với người lao động… là một trong những động lực rất quan trọng. TS. Phạm Thị Thu Lan, Phó Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, nhấn mạnh, để mang lại lợi ích tối đa cho người lao động khu vực phi chính thức, cần có chính sách đồng bộ, toàn diện hơn như: Thúc đẩy chính sách xóa đói giảm nghèo, tạo việc làm bền vững cho người lao động, hỗ trợ cho người lao động vay vốn phát triển kinh tế tư nhân, kinh tế gia đình… Có như vậy, lao động mới có cơ hội để lao động để tham gia BHXH tự nguyện. Bên cạnh những giải pháp trên, các chuyên gia cho rằng, rất cần nâng cao nhận thức của người dân, người lao động để họ tham gia BHXH tự nguyện. Điều quan trọng là công tác tuyên truyền phải làm rõ lợi ích của chính sách. Cùng với đó, phải tạo cơ hội và điều kiện cho người lao động tiếp cận chính sách BHXH tự nguyện. Theo đó, đặc biệt quan tâm đến công tác hành chính phải làm sao tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động tham gia, hỗ trợ kỹ năng về sử dụng công nghệ thông tin trên điện thoại di động thông minh. Gia Linh